Czas teraźniejszy używamy…
- Opisując to, co dzieje się teraz
- Coś, co się ciągle dzieje, nie zmienia
- Przyzwyczajenia
- Plany, które podjęliśmy w czasei mówienia, a dotyczące przyszłości
- Bliska przyszłość
- Coś, co stale robimy
- Coś, co będzie trwać w przyszłości i teraz trwa
- Czynność w trakcie mówienia
- Coś co będzie się dziać w przyszłości, ale ma określenie czasu: jutro, za dwa tygodnie itp.
Yağmur yağıyor. – Pada deszcz.
Seni seviyorum. – Kocham cię.
Yarın pazara gidiyoruz. – Jutro idziemy na targ. Zauważcie, że w czasowniku gitmek t zamieniło się w d.
Do czasownika dodajemy końcówkę -yor plus łącznik i, który w zależności od ostatniej samogłoski będzie wyglądał tak:
Jeżeli ostatnia samogłoska to e, końcówka zyskuję formę iyor (sev-mek – sev-i-yor)
a – ıyor (bak-mak – bakıyor)
o – uyor (koş-mak – koş-u-yor)
ö – üyor (çöz-mek – çöz-ü-yor)
Jeżeli stem kończy się na ye, wtedy usuwamy literkę e:
demek = diyor
yemek = yiyor
Przeczenie w języku tureckim:
Do stemu, a przed końcówką -yor, dodajemy końcówkę -mi. W zależności od ostatniej samogłoski, będzie miała ona postać -mi (e,i, ö, ü ) albo -mı (a, ı, o, u).
sevmiyorum – nie kocham
konuşmuyorum – nie rozmawiam
Pytania w języku tureckim:
Tworzymy poprzez dodanie do stemu końcówi -iyor (oczywiście zgodnie z harmonią, będzie to mogło być również -uyor, -ıyor, -üyor), natomiast końcówkę osobową doczepiany do mu.
Kaybediyor musun? – Gubisz się? (dodatkowo występujące w stemie (kaybet-mek) na ostatnim miejscu “t”, zamieniło się w “d”
Hoşlanıyor musunuz? – Podoba się państwu?
Pytanie negatywne tworzymy poprzez dodanie przed -iyor cząstki mi/mı/mu/mü
Kesmiyor musun? – Nie tniesz?
Affetmiyorlar mı? – Nie wybaczają? (Oni)
Podsumowanie:
| Pozytywny | Negatywny | Pytanie pozytywne | Pytanie negatywne | |
|---|---|---|---|---|
| Ben (Ja) | abartıyorum (przesadzam z czymś) | abartmıyorum | abartıyor muyum? | abartmıyor muyum? |
| Sen (Ty) | abartıyorsun | abartmıyorsun | abartıyor musun? | abartmıyor musun? |
| O (Ona/On/Ono) | abartıyor | abartmıyor | abartıyor mu? | abartmıyor mu? |
| Biz (My) | abartıyoruz | abartmıyoruz | abartıyor muyuz? | abartmıyor muyuz? |
| Siz (Wy) | abartıyorsunuz | abartmıyorsunuz | abartıyor musunuz? | abartmıyor musunuz? |
| Onlar (Oni) | abartıyorlar | abartmıyorlar | abartıyorlar mı? | abartmıyorlar mı? |
