Veni vidi vici – Juliusz Cezar w Turcji

Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem. Czy wiecie, że te słynne słowa Juliusza Cezara, padły właśnie na ziemi tureckiej? Będzie więc dzisiaj o Juliuszu Cezarze. Będzie też o hrabi Drakuli i zwiedzaniu Tokatu.

Co warto zwiedzić w mieście Tokat?

Miasto Tokat zostało założone przez Hetytów i sięga swoją historią trzeciego tysiąclecia p.n.e. Tokat prężnie rozwijał się, stając się za czasów króla Pontu Mitrydatesa VI Eupatora (132 r.p.n.e.-63 r.p.n.e.) potężną twierdzą. Nazywało się wówczas Evodokia. Gdy powstało cesarstwo bizantyjskie, Evodokia stała się jego częścią. Następnie przeszła w ręce Turków Seldżuckich, by ostatecznie zostać włączoną do Imperium Osmańskiego.

Warto przejść się do tutejszego muzeum, mieszczącego zabytki z epoki hetyckiej, rzymskiej i bizantyjskiej.

Zamek Tokat i Drakula

Jest to osmańska cytadela na wzgórzu, z dwudziestośmioma wieżami. Pierwsze ślady zamieszkiwania tego terenu sięgają V w.p.n.e., ale swoją wielkość zawdzięcza Osmanom, którzy wybudowali tutaj zamek pełniący funkcję więzienia. Zgodnie z legendą, Wład Palownik, czyli sławetny hrabia Drakula, był przetrzymywany w lochach pod zamkiem.

Zamek słynie ze swoich tajemniczych przejść i korytarzy.

Gök Medresi

Medresy były to teologiczne szkoły muzułmańskie, zakładane najczęściej przy meczetach, potem już samodzielnie. Nauczano w nich Koranu, języka arabskiego, prawa, nauk ścisłych. Mieściły się w nich sale szkolne, biblioteki, bursy dla uczniów i nauczycieli. Do XVIII wieku znajdowała się tutaj również lecznica.

Medresa w Tokacie pochodzi z XIII wieku, zbudowano ją w 1270 roku, i stanowi przykład seldżuckiej architektury. W medresie obecnie znajduje się muzeum etnograficzne i archeologiczne.

Taşhan

Taşhan, czyli kamienna gospoda. Jeden z największych zajazdów w Turcji. Zbudowany w latach 1626-1632 na planie kwadratu. Na parterze umieszczono sklepy, na piętrze pokoje gościnne. Wewnątrz hanu znajdowało się siedemdziesiąt sześć pomieszczeń, od strony zewnętrznej: sto trzy.

Meczet Ali Paşy

Powstał w 1572 roku. Przypuszcza się, że kolumny użyte przy jego budowie, pochodzą ze świątyni bogini Ma ze starożytnego Comana Pontica. W architekturze meczetu widoczne są wpływy szkoły Sinana.

Latifoğlu Konak

Przykład architektury barokowej w Turcji. Rezydencja zbudowana została w 1746 roku dla Fahri Latifoğlu. Składa się z dwóch pięter, wybudowana jest na planie litery L i obecnie mieści się tutaj muzeum. Większość wyposażenia pokoi, kuchni, hamamu i haremu jest oryginalnych.

Medresa Yağıbasan (Çukur)

Jest to jedna z pierwszych medres (szkół) na terenie Anatolii. Zbudowana w 1151-52 roku. Posiada czternastometrową kopułę.

Toaleta „zaciśnij zęby”

I na koniec zwiedzania Tokatu: toaleta zwana przez miejscowych: „Sıkı dişi helası”: toaleta zaciśnij zęby. Jest to publiczna toaleta, zbudowana w XVII wieku, przy hamamie, obecnie nieczynna. Zasłynęła między innymi tym, że w trakcie prac konserwatorskich, odkryto tutaj skarb: ponad 400 monet złotych, srebrnych i brązowych. Monety można obejrzeć w muzeum w Tokacie.

Zela i Juliusz Cezar

Veni. Vidi. Vici. Każdy chyba na świecie zna te słowa Juliusza Cezara. Zamieścił je w liście do Senatu, tuż po bitwie pod Zelą w 47 roku p.n.e.

Zela, należąca wówczas do królestwa Pontu, obecnie, nazywa się Zile i znajduje się w regionie Tokat w Turcji. Jedną z największych atrakcji Zile jest zamek, wybudowany przez rzymskiego dowódcę i dyktatora: Lucjusza Korneliusza Sullę.  We wnętrzu zamku znajduje się świątynia, zwana „szanowaną” (silla).

Historia Zile sięga jednak czasów o wiele dawniejszych niż rzymskie. Wykopaliska archeologiczne potwierdziły, że osiedla ludzkie na tych terenów sięgają czasów neolitu. Zgodnie z tym, co pisze Strabon, założycielką Zile była legendarna królowa babilońska Semiramida – ta sama, której imieniem nazwano słynne wiszące ogrody.

Przez Zile biegła również słynna droga królewska Dariusza I z Suzy do Sardes mająca ponad dwa i pół tysiąca kilometrów długości, wybrukowana, dwupasmowa, z stu jedenastoma stacjami pocztowymi po drodze.

W Zile istniała również świątynia poświęcona bogini Anahicie: bogini słodkiej wody, płodności i porządku społecznego.

Zamek Zile

Zbudowany na wzgórzu w czasach antycznych, najprawdopodobniej w I w.p.n.e. We wnętrzu znajdują się zabytki z epoki cesarstwa rzymskiego i bizantyjskiego oraz wieża zegarowa. W 1875 roku znajdowały się tutaj koszary oraz szkoła. W centrum zamku znajdują się kolumny, na których wyryto słowa Cezara: „Veni, vidi, vici”. To podobno tutaj, na tym zamku padły te sławetne słowa.

Niedaleko zamku, na wschód od niego, znajduje się mały teatr rzymski.

Ulu camii

Znajduje się w centrum miasta. Zbudowany w 1267 roku, ma charakterystyczny minaret, zbudowany z kamienia, o cebulowatym szczycie. Meczet w 1904 roku przebudowano w stylu neoklasycystycznym.

Meczet Elbaşı

Powstał w 1801 roku. Zbudowany z kamienia, wnętrze jest wyłożone drewnem z charakterystycznymi dla Zile ornamentami i drewnianymi kolumnami.

Maşat Höyük

Stanowisko archeologiczne z epoki brązu niedaleko wioski Yalı. Znaleziono tutaj tablice z hetyckim pismem klinowych. Osada sięga swoją historią do 3000 p.n.e. i epoki brązu, następnie zamieszkiwali te tereny Hetyci, potem Frygowie. Znaleziska z wykopaliska z Maşathöyük można obejrzeć w muzeum w Tokacie.

Co jeszcze warto zwiedzić w prowincji Tokat?

Zamek Niksar

Znajduje się w miejscowości Niksar, starożytnej Cabirze. Zamek jest drugim co do wielkości zamkiem w Turcji. Nie wiadomo dokładnie kto go wybudował, za to w czasach bizantyjskich i Turków Seldżuckich odnawiano go i rozbudowywano. Obecnie, zachodnia część zamku jest odrestaurowana. Z czasów bizantyjskich w zamku zachował się kościół, hamam, silosy oraz lochy.

W miejscowości Niksar, warto przejść się również do mostu nad strumieniem Çankacı. Most, zbudowany w czasach rzymskich, używany jest do dzisiaj. Nazywany jest mostem węża i bociana, ponieważ znajduje się na nim rzeźba przedstawiająca bociana trzymającego węża.

Mahperi Hatun Keravanserayı

Zajazd zbudowany w latach 1238-39 przez żonę Allaeddina Keykubata I władcę Sułtanatu Rumskiego – Mahperi Hatun. Mahperi Hatun, lub Hunat Hatun, wybudowała wiele medres i budynków użytku publicznego na terenie Anatolii. Mahperi, chrześcijanka z pochodzenia, przeszła na islam dopiero gdy jej synowie wstąpili na tron. Jej grób znajduje się przy zbudowanym przez nią meczecie w Kayseri.

Jedną z wybudowanych przez nią budowli jest karawanseraj, znajdujący się w prowincji Pazar. Przy budowie użyto ciętego kamienia. Warto przyjrzeć się zwłaszcza bramie wejściowej do zajazdu. Dach nie przetrwał do chwili obecnej. Dzisiaj znajduje się tutaj restauracja.

Jaskinia Ballıca

Mała jaskinia usytuowana sześć kilometrów na południowy wschód od miejscowości Pazar w prowincji Tokat. Znajduje się tutaj wiele skamieniałości. Całkowita długość jaskini to 680 metrów a w najszerszym miejscu ma ona 95 metrów. Składa się z pięciu poziomów i ośmiu salonów. Wiek jaskini to trzy i pół miliona lat. Bilet kilka lat temu kosztował 10 TL, nie udało mi się znaleźć aktualnych cen.

Sulusaray

Zwany w średniowieczu i starożytności jako Sebastopolis i Herecleopolis. Na terenie osady prowadzone są wykopaliska archeologiczne. Znaleziska można obejrzeć w muzeum w Tokacie.

Comana Pontica

Comana Pontica to starożytne pontyjskie miasto, zlokalizowane około 10 kilometrów od Tokatu, nad rzeką Yeşil Irmak. Od 2013 roku prowadzone są tu badania archeologiczne. Przypuszcza się, że pod nazwą Comana Pontica kryje się hetyckie miasto, zwane Kammama. W mieście znajdowała się świątynia poświęcona bogini Ma – bogini matka, wojowniczka. Świątynię odwiedził między innymi Juliusz Cezar i Strabon, który ją dokładnie opisał. Jak wielka to była świątynia, niech zaświadczy fakt, że obsługiwało ją ponad 6000 niewolników.

Stronę internetową wykopaliska znajdziecie tutaj.  Jak zwykle odsyłamy również do naszej mapy atrakcji turystycznych w Turcji.